Endodonti

Endodonti dişin damar ve sinirlerinin bulunduğu öz kısmı ve diş kökü çevresini ilgilendiren hastalıkların tanı ve tedavisiyle ilgili diş hekimliği branşıdır. Endodontik tedaviler, dişin canlılığının sürdürülmesini, hasarlı ve canlılığını yitirmiş dişin tedavisini, önceden başarısız kanal tedavisi geçirmiş dişin tedavisinin yenilenmesini de içerir. Kök kanal tedavisi de güncel endodonti uygulamalarının en yaygın pratiğini oluşturmaktadır.

Kanal tedavisi ile kurtarılan diş, ağızda tutularak, diğer sağlıklı dişler gibi fonksiyon görmeye devam edecektir. Genellikle normal bir dişle endodontik olarak tedavi edilmiş diş arasında bir farklılık yoktur. Özellikle yaşlı ve sistemik rahatsızlığı olan hastalarda endikasyonu daha fazladır çünkü endodontik tedavi diş çekimine göre daha az travmatiktir.

Kanal Tedavisi: Dişlerde bulunan derin çürükler, kırık ve çatlaklar, travma ve pulpada meydana gelen iltihaplar nedeniyle kök kanal tedavisi yapılır. Özellikle pulpa iltihaplarında enfeksiyon, diş çevresinde gözle görülen kızarıklık veya şişlik, ya da termal uyaranlara ve çiğnemeye karşı hassasiyet olarak kendini gösterir. Bu belirtilerin herhangi biri varsa, hastalıklı pulpayı ortadan kaldırmak için endodontik tedavi uygulanır.

Ağrı ve rahatsızlık hissini önlemek amacıyla dişe anestezi yapılır. Tedavi sırasında , endodontist (kanal tedavisi uzmanı), pulpayı çıkarır, kök kanallarını dezenfekte eder, genişletir, şekillendirir ve son olarak da kök kanal dolgu maddesi ile doldurur. Bazı durumlarda, pulpa odasına ve kök kanallarına bakterileri yok etmek amacıyla dezenfektan ilaçlar da uygulanabilir. Kanal tedavisi, dişin durumuna göre tek seans veya birkaç seans sürebilir.

Vital (canlı) dişlerde kök kanal tedavisi esnasında, lokal anestezi uygulanarak ağrı hissi ortadan kaldırılır. Kanal tedavisi yapılacak olan diş devital (canlılığını yitirmiş) ise, anestezi yapılmadan da kök kanal tedavisi uygulanabilir. Kök kanal tedavisi esnasında veya sonrasında, dişler birkaç gün dokunmaya ve çiğnemeye karşı hassasiyet gösterebilir. Bu durum geçici olmakla birlikte, oluşabilecek rahatsızlıklar ağrı kesicilerle önlenebilir.

Kanal tedavisi yapılan bir dişte, oluşabilecek komplikasyonları önlemek için, daimi bir restorasyon yapılana kadar diğer taraftaki dişlerle çiğneme yapılması önerilir. Madde kaybına göre dişin daimi restorasyonu, dolgu veya kron yapılarak tamamlanır.

Başarısız kanal tedavisinin yenilenmesi: Yeterli özen ile endodontik tedavi yapılmış dişler, diğer doğal dişler kadar uzun ömürlü olabilir. Buna rağmen, tedavi gören dişte iyileşme gerçekleşmeyebilir veya ağrı devam edebilir. Bazen ağrı tedaviden aylar, hatta yıllar sonra ortaya çıkabilir. Bu gibi durumlarda kanal tedavisinin yenilenmesine (retreatment) ihtiyaç vardır. Kanal tedavisi yenilenecekse, dişin iç kısmındaki kök kanal dolgusu boşaltılarak kanal tedavisi tekrarlanır. Bazen anatomik yapılardaki farklılıklar, dar ve tıkalı kanallar nedeniyle kök kanal tedavisinin yenilenmesi mümkün olamamaktadır. Bu gibi durumlarda hekim endodontik cerrahi uygulamasına karar verebilir.

Kanal tedavisi yapılmış dişin beyazlatılması: Önceden yapılan kök kanal tedavisi nedeniyle renkleşmiş bir dişe, beyazlatma (bleaching) işlemleri uygulanarak dişteki renk değişiklikleri giderilebilir. Travma sonucunda oluşan renk değişikliklerinde ise, dişe kanal tedavisi yapıldıktan sonra beyazlatma işlemleri uygulanır.

Başarılı bir endodontik tedavi ile dişteki şişlik ve ağrı tamamen ortadan kalkar. Kök kanal tedavisinden sonra kök ucunda başlangıçta mevcut olan iltihabi doku zamanla iyileşir. Bu iyileşme radyografik olarak da gözlemlenir.

Bölüm Doktorlarımız